Niets is écht moeilijk!
Door: wnflonneke
Blijf op de hoogte en volg Lonneke
24 Juni 2010 | Congo, Democratische Republiek v, Goma
Niets is écht moeilijk - zelfs niet Virunga Nationaal Park en de mensapen effectief beschermen!
Na lange vergaderingen was het dan eindelijk zover: we vertrokken naar het hooofdkwartier van Virunga National Park om de park-directeur te ontmoeten. Emmanuel de Merode is pas anderhalf jaar in dienst, maar heeft nu al een zware stempel gedrukt op alles wat er in het park en er omheen gebeurd. Tijdens een korte tour rond het kantoorgebouw houdt hij een inspirerende speech over zijn visie voor het park. 'Geen enkel probleem wat Virunga Nationaal Park heeft, heeft geen oplossing. Er is geen enkele reden waarom we niet de hoogste eisen zouden stellen aan het beheer of aan het personeel wat voor het park werkt. De rangers in dit park zullen dusdanig getraind worden, dat ze nog beter zullen functioneren dan para-militairen. Buiten kennis over natuurbescherming, zullen ze getraind worden in militaire technieken en de omgang met toeristen en lokale gemeenschappen. Er is geen enkele reden waarom een park in Congo niet kan functioneren volgens de hoogste internationale standaarden.' Krachtige woorden van een man die voor de zware uitdaging staat het oudste park van Afrika rebel-vrij, leger-vrij en corruptie-vrij te maken. Daarbij heeft hij duidelijke ideeen over hoe voldoende financien aan te trekken om dat zo te houden. Ik ben zwaar onder de indruk van zijn oplossingen voor de vele problemen, zijn inspirerende woorden en zijn positieve instelling.
Hij vertelt over de twee wees-gorilla's die momenteel bij het hofdkwartier verblijven. In 2007 is een hele familie gorilla's gedood, hoogstwaarschijnlijk een wraak-actie tegen het park van illegale houtskool-makers. De twee baby's die gelukkig nog in leven waren na deze slachting, worden nu opgevangen en 24 uur per dag gezelschap gehouden door rangers van het park, Zo leren ze allerlei zaken die ze nodig hebben om straks weer in het wild te leven. De peuter-gorilla's worden bezocht door schoolklassen in het gebied, zodat kinderen ook kennis kunnen maken met deze bijzondere dieren. Als we vanuit een uitkijktoren naar ze staan te kijken, komen ze naar de omheining, klappen blij in hun handen en buitelen enthousiast over de ranger heen. Een komische show waarbij het er meer op lijkt dat zij ons als amusement zien, dan dat wij vertederd naar hen staan te kijken!
Emmanuel praat enthousiast over een akkoord wat vandaag is bereikt met het leger: alle 4000 Congolese militairen zullen uit het park vertrekken. De mankrachten kregen te weinig salaris en geen rantsoen en gingen daarom op jacht en bedreigden lokale boeren voor voedsel. De ICCN heeft nu de afspraak met het leger dat alle mankrachten buiten het park zullen worden gestationeerd en er speciale acties gehouden zullen worden tegen de rebbellen-groepen, illegale houtskool-makers en illegale mineralen-exploiteurs, maar die zullen worden geleid door personeel van het park. Met subsidie van de EU zijn er legervoertuigen, boten en zelfs een vliegtuig aangeschaft om alle illegale activiteiten in het park te bestrijden. Ergens is het schokkend dat een nationaal park deze maatregelen moet nemen, maar in de Congolese situatie is er geen andere oplossing....
Emmanuel vertelt verder over de ontwikkeling van toerisme om de inkomsten van het park te verhogen. Er zijn al sinds 1987 gehabitueerde families van gorilla's (gorilla's die gewend zijn aan menselijk bezoek) in het park, maar door de onrust in het gebied, heeft toerisme lange tijd stil gelegen. Vorig jaar is het weer hervat, en het park heeft alleen vorig jaar al meer dan 600 toeristen mogen ontvangen. Als je bedenkt dat voor het bezoeken van gorilla's in Uganda of Rwanda een lange wachtlijst is, soms zelfs wel twee jaar, dan besef je wat een gigantische markt er is voor dit soort toerisme. En wat een inkomsten eruit kunnen komen: het toerisme leverde vorig jaar al meer dan 250.000$ op. Maar er is zo'n 3,6 miljoen $ nodig per jaar voor het beheer van het immense park. En van de toeristen-inkomsten gaat 50% naar ICCN in Kinshasa, 30% naar projecten voor gemeenschappen rond het park (bijvoorbeeld het bouwen van scholen en ziekenhuizen) en maar 20% kan gebruikt worden voor het beheer. Er zullen dus nog veel meer inkomsten bronnen gezocht moeten worden...
Houtskool is voor mensen rond het park een belangrijk handelsproduct, en essentieel voor de economische ontwikkeling van het gebied. Van de andere kant is de houtskool-productie een grote bedreiging voor het bos in het park. WWF helpt met het aanleggen van bos-plantages, maar er is meer nodig om de grote vraag naar energie te bevredigen. Het park heeft daarom een techniek ontwikkeld om van houtsnippers, landbouw restproducten, gras en dergelijke briketten te maken die gebruikt kunnen worden om op te koken. Er ligt een compleet business plan klaar waar het park nu investeerders voor zoekt, zodat de gemeenschappen rond het park deze kleine bedrijfjes op kunnen starten. Op die manier hoeven de mensen niet meer de bomen in het park tot houtskool te maken en kunnen ze meer geld verdienen dan met houtskool-handel. Op de lange termijn moet er gezocht worden naar een alternatieve energie-bron voor koken, zoals butaan-gas. Het park heeft al een economische analyse uit laten voeren, en butaan-gas is in principe goedkoper dan houtskool. Maar het koken op butaan-gas betekent een gedragsverandering: mensen moeten geld opsparen om hun tank met gas te kunnen laten vullen als die leeg is, in plaats van wekelijks kleine beetjes houtskool te kopen om op te koken. Het is makkelijker gezegd dan gedaan, mensen zijn zo arm en de situatie is hier nog steeds zo onrustig, dat het tot stand brengen van lange-termijn denken nog heel wat voeten in de aarde zal hebben.
Het meest opmerkelijke financierings-model was voor mij nog wel het gebruik van sociale media door het park. Al sinds 2006, lang voordat anderen ermee begonnen, heeft het park een website waarop rangers een blog bij houden. Op die manier worden mensen overal ter wereld direct betrokken bij de moeilijkheden in en rond het park, maar ook het doorzettingsvermogen van Emmanuel en de rangers. Er is zelfs een iphone application! Zie http://gorillacd.org/ .
Proudly sponsored by...de Europese Unie en het Prins Bernhard Natuurbeschermings-fonds!
Persoonlijk ben ik zo onder de indruk van al deze zaken dat ik voor het eerst deze week met een lach op mijn gezicht in slaap val en een nacht lekker slaap in een houten hutje in het park. En maar goed ook, morgen gaan we iets doen waar ik al mijn hele natuurbeschermings-leven van droom: we gaan de gorilla's in het wild bezoeken!!
Na lange vergaderingen was het dan eindelijk zover: we vertrokken naar het hooofdkwartier van Virunga National Park om de park-directeur te ontmoeten. Emmanuel de Merode is pas anderhalf jaar in dienst, maar heeft nu al een zware stempel gedrukt op alles wat er in het park en er omheen gebeurd. Tijdens een korte tour rond het kantoorgebouw houdt hij een inspirerende speech over zijn visie voor het park. 'Geen enkel probleem wat Virunga Nationaal Park heeft, heeft geen oplossing. Er is geen enkele reden waarom we niet de hoogste eisen zouden stellen aan het beheer of aan het personeel wat voor het park werkt. De rangers in dit park zullen dusdanig getraind worden, dat ze nog beter zullen functioneren dan para-militairen. Buiten kennis over natuurbescherming, zullen ze getraind worden in militaire technieken en de omgang met toeristen en lokale gemeenschappen. Er is geen enkele reden waarom een park in Congo niet kan functioneren volgens de hoogste internationale standaarden.' Krachtige woorden van een man die voor de zware uitdaging staat het oudste park van Afrika rebel-vrij, leger-vrij en corruptie-vrij te maken. Daarbij heeft hij duidelijke ideeen over hoe voldoende financien aan te trekken om dat zo te houden. Ik ben zwaar onder de indruk van zijn oplossingen voor de vele problemen, zijn inspirerende woorden en zijn positieve instelling.
Hij vertelt over de twee wees-gorilla's die momenteel bij het hofdkwartier verblijven. In 2007 is een hele familie gorilla's gedood, hoogstwaarschijnlijk een wraak-actie tegen het park van illegale houtskool-makers. De twee baby's die gelukkig nog in leven waren na deze slachting, worden nu opgevangen en 24 uur per dag gezelschap gehouden door rangers van het park, Zo leren ze allerlei zaken die ze nodig hebben om straks weer in het wild te leven. De peuter-gorilla's worden bezocht door schoolklassen in het gebied, zodat kinderen ook kennis kunnen maken met deze bijzondere dieren. Als we vanuit een uitkijktoren naar ze staan te kijken, komen ze naar de omheining, klappen blij in hun handen en buitelen enthousiast over de ranger heen. Een komische show waarbij het er meer op lijkt dat zij ons als amusement zien, dan dat wij vertederd naar hen staan te kijken!
Emmanuel praat enthousiast over een akkoord wat vandaag is bereikt met het leger: alle 4000 Congolese militairen zullen uit het park vertrekken. De mankrachten kregen te weinig salaris en geen rantsoen en gingen daarom op jacht en bedreigden lokale boeren voor voedsel. De ICCN heeft nu de afspraak met het leger dat alle mankrachten buiten het park zullen worden gestationeerd en er speciale acties gehouden zullen worden tegen de rebbellen-groepen, illegale houtskool-makers en illegale mineralen-exploiteurs, maar die zullen worden geleid door personeel van het park. Met subsidie van de EU zijn er legervoertuigen, boten en zelfs een vliegtuig aangeschaft om alle illegale activiteiten in het park te bestrijden. Ergens is het schokkend dat een nationaal park deze maatregelen moet nemen, maar in de Congolese situatie is er geen andere oplossing....
Emmanuel vertelt verder over de ontwikkeling van toerisme om de inkomsten van het park te verhogen. Er zijn al sinds 1987 gehabitueerde families van gorilla's (gorilla's die gewend zijn aan menselijk bezoek) in het park, maar door de onrust in het gebied, heeft toerisme lange tijd stil gelegen. Vorig jaar is het weer hervat, en het park heeft alleen vorig jaar al meer dan 600 toeristen mogen ontvangen. Als je bedenkt dat voor het bezoeken van gorilla's in Uganda of Rwanda een lange wachtlijst is, soms zelfs wel twee jaar, dan besef je wat een gigantische markt er is voor dit soort toerisme. En wat een inkomsten eruit kunnen komen: het toerisme leverde vorig jaar al meer dan 250.000$ op. Maar er is zo'n 3,6 miljoen $ nodig per jaar voor het beheer van het immense park. En van de toeristen-inkomsten gaat 50% naar ICCN in Kinshasa, 30% naar projecten voor gemeenschappen rond het park (bijvoorbeeld het bouwen van scholen en ziekenhuizen) en maar 20% kan gebruikt worden voor het beheer. Er zullen dus nog veel meer inkomsten bronnen gezocht moeten worden...
Houtskool is voor mensen rond het park een belangrijk handelsproduct, en essentieel voor de economische ontwikkeling van het gebied. Van de andere kant is de houtskool-productie een grote bedreiging voor het bos in het park. WWF helpt met het aanleggen van bos-plantages, maar er is meer nodig om de grote vraag naar energie te bevredigen. Het park heeft daarom een techniek ontwikkeld om van houtsnippers, landbouw restproducten, gras en dergelijke briketten te maken die gebruikt kunnen worden om op te koken. Er ligt een compleet business plan klaar waar het park nu investeerders voor zoekt, zodat de gemeenschappen rond het park deze kleine bedrijfjes op kunnen starten. Op die manier hoeven de mensen niet meer de bomen in het park tot houtskool te maken en kunnen ze meer geld verdienen dan met houtskool-handel. Op de lange termijn moet er gezocht worden naar een alternatieve energie-bron voor koken, zoals butaan-gas. Het park heeft al een economische analyse uit laten voeren, en butaan-gas is in principe goedkoper dan houtskool. Maar het koken op butaan-gas betekent een gedragsverandering: mensen moeten geld opsparen om hun tank met gas te kunnen laten vullen als die leeg is, in plaats van wekelijks kleine beetjes houtskool te kopen om op te koken. Het is makkelijker gezegd dan gedaan, mensen zijn zo arm en de situatie is hier nog steeds zo onrustig, dat het tot stand brengen van lange-termijn denken nog heel wat voeten in de aarde zal hebben.
Het meest opmerkelijke financierings-model was voor mij nog wel het gebruik van sociale media door het park. Al sinds 2006, lang voordat anderen ermee begonnen, heeft het park een website waarop rangers een blog bij houden. Op die manier worden mensen overal ter wereld direct betrokken bij de moeilijkheden in en rond het park, maar ook het doorzettingsvermogen van Emmanuel en de rangers. Er is zelfs een iphone application! Zie http://gorillacd.org/ .
Proudly sponsored by...de Europese Unie en het Prins Bernhard Natuurbeschermings-fonds!
Persoonlijk ben ik zo onder de indruk van al deze zaken dat ik voor het eerst deze week met een lach op mijn gezicht in slaap val en een nacht lekker slaap in een houten hutje in het park. En maar goed ook, morgen gaan we iets doen waar ik al mijn hele natuurbeschermings-leven van droom: we gaan de gorilla's in het wild bezoeken!!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
