Congo- Virunga National Park
Door: wnflonneke
Blijf op de hoogte en volg Lonneke
22 Juni 2010 | Congo, Democratische Republiek v, Goma
Ik ben er. Ik heb er maandenlang tegen opgezien en naar uitgekeken, lang lopen twijfelen of ik wel zou gaan en veel mensen om me heen moeten overtuigen dat het echt wel goed zou gaan. Ik ben in het donkerste hart van Afrika. De plek waar armoede, het koloniale verleden en corruptie hoogtij vieren.
Congo.
En dan niet de gezellige, stedelijke kant van Congo, nee het deel van Congo waar een paar jaar geleden nog 5 miljoen mensen de dood vonden door de oorlog, net de grens over bij Rwanda waar het vreselijke conflict plaats vond tussen de Hutsi's en Tutsi's, waar nu nog steeds honderdduizenden vluchtelingen een mensonwaardig bestaan hebben in overvolle vluchtelingenkampen. Waar ogenschijnlijk arme boeren toch een AK47 in hun huisje hebben liggen. Waar rebellengroepen van allerlei etnische achtergronden vechten met elkaar en met het leger en er een gigantischhe VN macht is om de vrede te bewaken. Het deel van Afrika ook waar nog grote populaties van onze naaste verwanten in uitgestrekte groene oerwouden leven. WWF Nederland steunt hier twee projecten voor de bescherming van mensapen: Virunga en Itombwe.
Na een lange reis via Nairobi, Kigali en toen met een auto naar Goma in het ooosten van Congo, ben ik verrast dat al mijn voorroordelen die ik had, niet lijken te kloppen. Ik was nerveus van het hele negatieve reisadvies voor dit gebied, en verwachtte veel arme mensen in kleine dorpjes zonder cvoorzieningenn. Maar de huizen zijn van stevig hout en Goma is een grote stad met zo'n 500.000 inwoners en electriciteit en water...De grensovergang met zijn vele militairen met een lichtblauwe baret en de vele, vele dikke auto's van de hulporganisaties is eigenlijk het enige waaruit je kan opmaken dat in dit gebied niet alles koek en ei is.
Ik ben hier met zo'n 15 collega's van verschillende WWF kantoren voor een 'internal programme review', een interne programma-voortgang bijeenkomst van het Virunga programma.
Virunga National Park is het oudste Nationale Park in Afrika en bestaat al sinds 1925. Met zijn bijna 8000 km2 is het een gigantisch gebied. WWF is al 22 jaar betrokken bij dit gebied, om de regerinsinstantie die verantwoordelijk is voor het beheer van het gebied, ICCN, te helpen. Waar ICCN het beheer in het park voor zijn rekening neemt, door bijvoorbeeld het organiseren van patrouilles, houdt WWF zich vooral bezig met de relaties tussen de dorpen die om en in het gebied liggen en dezelfde ICCN.
Door de vele onrust in het gebied trekken veel mensen het bos in om daar een veiliger heenkomen te zoeken. Bovendien is er een enorme populatie-druk om het gebied heen, zo'n 400 inwoners per vierkante kilometer, wat de nodige bedreiging geeft voor het bos. Er vindt veel illegale kap plaats door mensen om houtskool te produceren om te koken. En de mensen die in het park gaan wonen maken daar land vrij voor landbouw door 'slash and burn'. Dat is natuurlijk niet al te best voor de integriteit van het park; als deze illegale praktijken ongeremd doorgaan is er straks geen bos meer over. En dus ook geen leefgebied voor soorten zoals gorilla's, nijlpaarden en olifanten.
WWF doet hier verschillende dingen aan. Allereerst is het belangrijk dat de mensen weten waar het park begint en het woongebied ophoudt. We werken samen met de ICCN en de dorpen om op basis van de oude wetsteksten vast te stellen waar nu precies de grens is van het park en leggen dit vast door het plaatsen van bordjes. Dat is nog niet zo makkelijk; de oude wetsteksten zijn nog helemaal gebaseerd op beschrijvingen zoals 'van deze rivier naar die berg ligt de grens'. Om duidelijkheid te verschaffen voor iedereen, gaan we met de dorpelingen in gesprek over het ontstaan en het verleden van hun dorp, en leggen we de grens nu vast door gebruik te maken van sateliet-beelden, GPS coordinaten en digitale kaarten. Dorpen die in het park blijken te liggen proberen we te overtuigen om te verhuizen naar gebieden buiten het park, waar er wel scholen, ziekenhuizen en waterpunten zijn.
Daarbij is het belangrijk dat mensen een alternatief krijgen voor het illegaal kappen van het bos. We werken samen met lokale organisaties van bomen-planters om duizenden hectares bos-plantages aan te leggen buiten het park, om in de behoefte aan houtskool te voorzien.
Een andere strategie is de ontwikkeling van houtskool-brandertjes die efficienter zijn dan koken op open vuur of traditionele kooktoestelletjes. Daar komt nog heel wat bij kijken: het ontwikkelen van brandertjes met precies de juiste afmetingen van het vuur tot de pot, waar de pannen op passen die men hier wilt gebruiken om te koken, het opleiden van mensen die deze brandertjes met precies de juiste afmetingen kunnen maken van materiaal wat niet te duur is, en het werken met vrouwenorganisaties die de brandertjes willen promoten en de voordelen kunnen uitleggen aan andere vrouwen. En met succes; buiten een model wat vast in een huis kan staan hebben we nu zelfs een model brandertje dat mobiel is en van plek naar plek meegenomen kan worden.
Het klinkt misschien heel simpel in de ogen van westerlingen, maar we leren vrouwen dat ze de deksel op hun kookpotje moeten doen tijdens het koken, en de bonen eerst een nacht in water te laten weken alvorens ze te koken. Zo gebruiken ze ook stukken minder hout.
Ik heb een diep respect voor de collega's die hier al jaren onder soms zeer gevaarlijke omstandigheden werken. Waar de gemiddelde VN functionaris het hier zo'n 3-6 maanden uithoudt, hebben we hier een team wat vol goede moed en inspiratie doorzet. In de tientallen jaren dat WWF nu betrokken is in dit gebied, zijn de WWFers maar een keer ge-evacueerd toen de granaatscherven al aan de rand van de stad lagen. En al die tijd weten de lokale leiders en de bevolking dat WWF hier was, is en zal blijven om ze te helpen met de problemen die er zijn en die ontstaan.
Het is een bekend probleem: de vele mineralen in dit gebied zorgen ervoor dat er mensen zijn die hier een slaatje uit willen slaan. Het geld wat verdiend wordt met de illegale verkoop van onder andere goud en coltan wordt gebruikt door 'rebellen-groepen' om wapens te kopen en zo weer met geweld de bronnen van de mineralen te domineren en geld af te troggelen van onschuldige burgers. Ook al is er een van de grootste VN militaire vredes-operaties in de wereld actief in het gebied, de grote sommen geld die onder de grond liggen, de corruptie, het gebrek aan leiderschap en de armoede van mensen die nooit een rustig, stabiel bestaan op kunnen bouwen, zorgen ervoor dat er steeds weer nieuwe rebellen-groepen de kop op steken, en er steeds weer nieuwe uitbraken van geweld zijn. Ik kan me best voorstellen dat je er als arme boer op een gegeven moment genoeg van hebt, en ook met een geweer in je hand gaat zorgen dat je familie veilig is, en je eens een graantje mee kan pikken van de natuurlijke rijkdommen in het gebied....
Geen gemakkelijke zaak om hier te werken!
Congo.
En dan niet de gezellige, stedelijke kant van Congo, nee het deel van Congo waar een paar jaar geleden nog 5 miljoen mensen de dood vonden door de oorlog, net de grens over bij Rwanda waar het vreselijke conflict plaats vond tussen de Hutsi's en Tutsi's, waar nu nog steeds honderdduizenden vluchtelingen een mensonwaardig bestaan hebben in overvolle vluchtelingenkampen. Waar ogenschijnlijk arme boeren toch een AK47 in hun huisje hebben liggen. Waar rebellengroepen van allerlei etnische achtergronden vechten met elkaar en met het leger en er een gigantischhe VN macht is om de vrede te bewaken. Het deel van Afrika ook waar nog grote populaties van onze naaste verwanten in uitgestrekte groene oerwouden leven. WWF Nederland steunt hier twee projecten voor de bescherming van mensapen: Virunga en Itombwe.
Na een lange reis via Nairobi, Kigali en toen met een auto naar Goma in het ooosten van Congo, ben ik verrast dat al mijn voorroordelen die ik had, niet lijken te kloppen. Ik was nerveus van het hele negatieve reisadvies voor dit gebied, en verwachtte veel arme mensen in kleine dorpjes zonder cvoorzieningenn. Maar de huizen zijn van stevig hout en Goma is een grote stad met zo'n 500.000 inwoners en electriciteit en water...De grensovergang met zijn vele militairen met een lichtblauwe baret en de vele, vele dikke auto's van de hulporganisaties is eigenlijk het enige waaruit je kan opmaken dat in dit gebied niet alles koek en ei is.
Ik ben hier met zo'n 15 collega's van verschillende WWF kantoren voor een 'internal programme review', een interne programma-voortgang bijeenkomst van het Virunga programma.
Virunga National Park is het oudste Nationale Park in Afrika en bestaat al sinds 1925. Met zijn bijna 8000 km2 is het een gigantisch gebied. WWF is al 22 jaar betrokken bij dit gebied, om de regerinsinstantie die verantwoordelijk is voor het beheer van het gebied, ICCN, te helpen. Waar ICCN het beheer in het park voor zijn rekening neemt, door bijvoorbeeld het organiseren van patrouilles, houdt WWF zich vooral bezig met de relaties tussen de dorpen die om en in het gebied liggen en dezelfde ICCN.
Door de vele onrust in het gebied trekken veel mensen het bos in om daar een veiliger heenkomen te zoeken. Bovendien is er een enorme populatie-druk om het gebied heen, zo'n 400 inwoners per vierkante kilometer, wat de nodige bedreiging geeft voor het bos. Er vindt veel illegale kap plaats door mensen om houtskool te produceren om te koken. En de mensen die in het park gaan wonen maken daar land vrij voor landbouw door 'slash and burn'. Dat is natuurlijk niet al te best voor de integriteit van het park; als deze illegale praktijken ongeremd doorgaan is er straks geen bos meer over. En dus ook geen leefgebied voor soorten zoals gorilla's, nijlpaarden en olifanten.
WWF doet hier verschillende dingen aan. Allereerst is het belangrijk dat de mensen weten waar het park begint en het woongebied ophoudt. We werken samen met de ICCN en de dorpen om op basis van de oude wetsteksten vast te stellen waar nu precies de grens is van het park en leggen dit vast door het plaatsen van bordjes. Dat is nog niet zo makkelijk; de oude wetsteksten zijn nog helemaal gebaseerd op beschrijvingen zoals 'van deze rivier naar die berg ligt de grens'. Om duidelijkheid te verschaffen voor iedereen, gaan we met de dorpelingen in gesprek over het ontstaan en het verleden van hun dorp, en leggen we de grens nu vast door gebruik te maken van sateliet-beelden, GPS coordinaten en digitale kaarten. Dorpen die in het park blijken te liggen proberen we te overtuigen om te verhuizen naar gebieden buiten het park, waar er wel scholen, ziekenhuizen en waterpunten zijn.
Daarbij is het belangrijk dat mensen een alternatief krijgen voor het illegaal kappen van het bos. We werken samen met lokale organisaties van bomen-planters om duizenden hectares bos-plantages aan te leggen buiten het park, om in de behoefte aan houtskool te voorzien.
Een andere strategie is de ontwikkeling van houtskool-brandertjes die efficienter zijn dan koken op open vuur of traditionele kooktoestelletjes. Daar komt nog heel wat bij kijken: het ontwikkelen van brandertjes met precies de juiste afmetingen van het vuur tot de pot, waar de pannen op passen die men hier wilt gebruiken om te koken, het opleiden van mensen die deze brandertjes met precies de juiste afmetingen kunnen maken van materiaal wat niet te duur is, en het werken met vrouwenorganisaties die de brandertjes willen promoten en de voordelen kunnen uitleggen aan andere vrouwen. En met succes; buiten een model wat vast in een huis kan staan hebben we nu zelfs een model brandertje dat mobiel is en van plek naar plek meegenomen kan worden.
Het klinkt misschien heel simpel in de ogen van westerlingen, maar we leren vrouwen dat ze de deksel op hun kookpotje moeten doen tijdens het koken, en de bonen eerst een nacht in water te laten weken alvorens ze te koken. Zo gebruiken ze ook stukken minder hout.
Ik heb een diep respect voor de collega's die hier al jaren onder soms zeer gevaarlijke omstandigheden werken. Waar de gemiddelde VN functionaris het hier zo'n 3-6 maanden uithoudt, hebben we hier een team wat vol goede moed en inspiratie doorzet. In de tientallen jaren dat WWF nu betrokken is in dit gebied, zijn de WWFers maar een keer ge-evacueerd toen de granaatscherven al aan de rand van de stad lagen. En al die tijd weten de lokale leiders en de bevolking dat WWF hier was, is en zal blijven om ze te helpen met de problemen die er zijn en die ontstaan.
Het is een bekend probleem: de vele mineralen in dit gebied zorgen ervoor dat er mensen zijn die hier een slaatje uit willen slaan. Het geld wat verdiend wordt met de illegale verkoop van onder andere goud en coltan wordt gebruikt door 'rebellen-groepen' om wapens te kopen en zo weer met geweld de bronnen van de mineralen te domineren en geld af te troggelen van onschuldige burgers. Ook al is er een van de grootste VN militaire vredes-operaties in de wereld actief in het gebied, de grote sommen geld die onder de grond liggen, de corruptie, het gebrek aan leiderschap en de armoede van mensen die nooit een rustig, stabiel bestaan op kunnen bouwen, zorgen ervoor dat er steeds weer nieuwe rebellen-groepen de kop op steken, en er steeds weer nieuwe uitbraken van geweld zijn. Ik kan me best voorstellen dat je er als arme boer op een gegeven moment genoeg van hebt, en ook met een geweer in je hand gaat zorgen dat je familie veilig is, en je eens een graantje mee kan pikken van de natuurlijke rijkdommen in het gebied....
Geen gemakkelijke zaak om hier te werken!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
