Anti-corruptie

Ik ontmoet Ofir, de prominente Israelische voorman van LAGA (http://www.laga-enforcement.org/), in het onopvallende kantoorhuis van de organisatie. Hij is al aardig wat jaartjes actief in Kameroen om corruptie op allerlei niveaus aan de kaak te stellen. Terwijl we praten op de veranda van het kantoorhuis gaat zijn telefoon constant over, maar hij drukt iedereen weg om enthousiast zijn verhaal tegen me te doen.

LAGA zorgt ervoor dat de criminelen die wij arresteren binnen ons bushmeat project ook echt in voorarrest blijven, en dat er geen omkoping plaats kan vinden tijdens het hele proces. De mensen van LAGA gaan voor politie-bureaus de wacht houden, verzamelen het benodigde bewijs, zijn aanwezig in de rechtszaal en controleren zelfs of de crimineel uiteindelijk ook echt in de gevangenis terecht komt. LAGA betaalt zijn 'investigators', mensen die zich voor doen als kopers of handelaren van bushmeat, pas als er een arrestatie heeft plaats gevonden. Zo kunnen de echte grote jongens achter de bedreigde dieren handel aangepakt worden. De enige partij waarmee officieel samen gewerkt wordt is het Ministerie van Water en Bossen, zodat ze dit criminele onderzoek mogen uitvoeren en de vervolgingen mogen volgen. Verder willen ze onafhankelijk blijven van wie dan ook, om zo transparant mogelijk te zijn. Door de inzet van LAGA vindt er minimaal een wilde dieren-gerelateerde arrestie per week plaats in Kameroen. Publiciteit is daarbij erg belangrijk; de organisatie zorgt voor minimaal een nieuws-item per dag, zodat de illegaliteit van bedreigde dierenhandel goed onder de aandacht komt.

Daarbij heeft LAGA een corruptie-hotline, waar zo'n 30 telefoontjes per dag op binnen komen van Kameroenezen, over wantoestaden die ze tegen komen. De organisatie helpt deze mensen dan bij de rechtszaken die nodig zijn.

Ofir begrijpt niet waarom mensen van de regeringsinstanties niet gewoon hun werk kunnen doen zonder daar extra geld voor te vragen. Als mensen van de instanties uitgenodigd worden voor een trainings-bijeenkomst, willen ze daar een dagelijkse vergoeding voor hebben. Als mensen gevraagd wordt het aanspreekpunt te zijn binnen de regeringsinstantie voor een project, willen ze daar een additioneel salaris voor zien. Sommige van de cijfers die hij noemt zijn ronduit schokkerend; volgens hem verdient de staatssecretaris van wilde dieren in een land als Kameroen drie keer zoveel dan zijn officiele regeringsloon, alleen maar omdat hij betrokken is in allerlei projecten van internationale organisaties. En als er geen extra geld bij komt kijken, werken deze mensen een project liever tegen en maken ze het lastig bepaalde activiteiten uit te voeren.

Volgens Ofir is 'verborgen corruptie' zoals hij het noemt, ondertussen zo normaal geworden dat het vanzelfsprekend is en het in het systeem van projecten wordt ingebouwd. Het zet me wel aan het denken. Ik begrijp dat armoede de drijfveer is van vele, zo niet alle, problemen in Afrika. Zoals mijn collega van de week zei, als je op minder dan 2000 kalorien per dag moet functioneren wordt moreel gedrag vertonen erg lastig....Van de andere kant, voor het oplossen van de problemen in dit continent is het wel noodzakelijk dat geld wat hier binnen komt via internationale organisaties, ook echt op de goede plek terecht komt, en niet op gaat aan mensen met macht.

LAGA, hoe klein ook vergeleken bij WWF, lijkt te werken, en wat van de structurele problemen aan te pakken. Maar het is een organisatie die gedomineerd wordt door één persoon, een israelier. En wat zal er gebeuren als hij toch hardhandig gestopt wordt doordat hij het land uitgezet wordt, of nog erger....? Zal zijn initiatief dan verder gaan, en gerund worden door Kameroenezen?

Ik kom terug op het WWF kantoor vol met verhalen over deze aparte club. De directrice van het kantoor geeft aan dat ze gauw weer eens met Ofir moeten gaan praten om goede ideeen op te doen over het verbeteren van de organisatie. WWF is zeker niet perfect wat betreft het verkomen van de 'verborgen corruptie'. We moeten ook bijna wel, allerlei andere organisaties geven wel geld aan regerinsmensen om trainingen bij te wonen, we kunnen niet afwijken want dan komt er niemand. Hoe verander je als enige organisatie een systeem wat velen volgen en al jaren bestaat?

Het blijft zo lastig, natuurbescherming in landen in ontwikkeling met een andere cultuur. Vanavond vlieg ik weer naar Nederland, waar alles volgens plan en verwachting verloopt. Ik zit weer vol met ideeen en dingen die ik wil doen om de wereld een stukje mooier te maken! Maar ik ben wel supermoe en kan niet wachten om gewoon lekker in mijn eigen huisje met mijn vrienden in de tropische temparaturen in Nederland uit te rusten!